Week tegen pesten column #4

Als leraar houd ik er wel van om de leerling een beetje te “plagen”. Met als doel ze voorzichtig uit hun comfortzone te halen. Mijn plagen is natuurlijk figuurlijk en didactisch / pedagogisch verantwoord. Zo’n plaagproces heeft een doel en bestaat uit beeldmateriaal zoeken, onderzoekjes doen naar kunstenaars of vormgevers die van pas kunnen komen in de opdracht. Meerdere schetsen maken met verschillende materialen. Een klein beeldend avontuur, waar de ene leerling direct induikt en de ander wat weifelend mee begint.

In verschillende gesprekjes bespreken en reflecteren we samen op het werkproces  dat zich stap voor stap ontvouwt. Uiteindelijk leert de leerling zelf keuzes te onderbouwen, te verwoorden en te kiezen wat het beste past bij het doel van de opdracht. We stimuleren in de lessen beeldende vorming het versterken van de zelfregie van de leerling, kritisch nadenken en het ontwikkelen van het stellen van vragen en zelfreflectie. Uiteindelijk maakt de leerling binnen een veilig  en gezamenlijk speelveld zijn of haar eigen beeldend product. De leerling leert gevarieerder en gelaagd te kijken. Een deur te zien waar anderen soms nog een muur zien. Een mooie bijdrage voor de toekomst!

Vorig jaar ontwierpen leerlingen van de tweede klas posters met een ideële boodschap. Namelijk dat pesten geen geintje is en serieus genomen dient te worden. In de basegroepen wordt er elk jaar rond september lessen besteed aan het achterliggende mechanisme van pesten en krijgen leerlingen handvatten om zelf, met elkaar en de docenten zorg te dragen voor een prettige en veilige schoolsfeer. Daar waar je je veilig voelt, kun je ontdekken en experimenteren en leer je jezelf het beste kennen. Kunnen je talenten tot bloei komen.

Voor de poster-opdracht kregen de leerlingen de opdracht mee om zich te verdiepen in de lay-out en typografie van het Bauhaus en de Nederlandse ontwerper Piet Zwart. De Duitse kunstacademie Bauhaus en Piet Zwart brachten enorme vernieuwingen teweeg in het denken over kunst en vormgeving van alles wat met het dagelijkse leven van doen heeft. Moderne kunstenaars en vormgevers streefden met hun nieuwe vormgeving en beeldtaal een betere toekomst na.

Het Bauhaus moest op bevel van de nazi’s eind jaren ‘30 haar deuren sluiten. Wat men daar deed paste niet in het straatje van hun ideologie. Piet Zwart en met hem vele moderne kunstenaars werden als ontaard en ziek beschouwd. Eerst gepest en vervolgens buitengesloten en op non-actief gesteld. Soms gevangen gezet. Men sloeg op de vlucht. Veel Bauhaus en Modernisten vluchtten naar de USA.

In de klas heb ik de leerlingen verteld over deze geschiedenis en hebben we gepraat over hoe vrijheid eruit kan zien in grafische vormgeving en kunst. We vergeleken nazi- , communistische en Engelse propagandaposters  uit de Tweede Wereldoorlog en vergeleken deze met de speelse en dynamische  posters van Piet Zwart en het Bauhaus die eruitzien als visuele jazz muziek.

Ze hebben gezien en geleerd d.m.v. kunst wat pesten en buitensluiten kan betekenen in de grotemensenwereld. Wat er gebeurt als je niet meer met elkaar praat maar over elkaar praat en met vooringenomenheid en de ander invult als een kleurplaat van je eigen opvattingen. Oorlog!

We leven nu, met elkaar, in spannende tijden. Corona heeft ons voor nieuwe uitdagingen gezet. Het brengt spanningen teweeg in onze maatschappij.

De Week van Verbinding op het VeenLanden College heeft dit jaar als onderwerp: ‘Voor buitensluiten geen plaats’. Juist in deze tijd waarin  mensen steeds meer tegenover elkaar lijken te staan, een gezamenlijk speelveld missen, ontkennen of wantrouwen.

Ik ben ontzettend trots op wat de leerlingen met veel geduld , doorzettingsvermogen en vertrouwen in de klas hebben weten te maken.
Geen poster is hetzelfde. Ze hebben de ruimte tot experimenteren gepakt, van elkaar kunnen leren. Voor hen zelf nieuwe wegen bewandeld binnen een gemeenschappelijk speelkader. Diversiteit in gemeenschappelijkheid.

Van adolescenten kan de grotemensenwereld nog heel wat leren.